Συνοψίζοντας λοιπόν τη δική μου ανάλυση επί της αναφοράς της ομάδος στοχασμού που ετέθη προς γνώση στους κ.κ. ΥΠΕΞ και αναμένεται να αποτελέσει τη βασική εισήγηση προς τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων σε επόμενη σύνοδο κορυφής εντός του 2021.
Εξυπακούεται ότι η συμμετοχή της χώρας μας στις ακολουθούσες διεργασίες καθίσταται αναγκαία και επιτακτική! Σήμερα είναι ένα κείμενο άνευ θεσμικής αξίας, πλην όμωςαναμένεται να αποτελέσει τη βάση των συζητήσεων του επόμενου στρατηγικού δόγματος (ή κειμένου αντιλήψεως) (strategic concept) που θα καλύψει τη συμμαχία μέχρι το 2030.

Η αναφορά εμπεριέχει ερεθίσματα υπό την επιρροή των συμμετεχόντων μελών. Η προσέγγιση τους ενέχει γραφειοκρατική αντίληψη και εκφράζει θέσεις για το καλό της συμμαχίας, χωρίς να είναι σαφές ποιό τελικά είναι αυτό το καλό. Θέτει πάντως διακριτά την απαίτηση ευθυγραμμισης των συμμάχων στις πολιτικές τους επιλογές, ακόμη και σε αυτές της ασφάλειας ώστε να μην θίγεται η αξιοπιστία αλλά και να μην υπάρχουν καιροσκοπικές ευκαιρίες για τους αντιπάλους της συμμαχίας εν συνόλω.
Επισημαίνει ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να κινηθεί δυναμικότερα στη διαμόρφωση του γεωπολιτικού περιβάλλοντος παρά να «τρέχει» εκ των υστέρων να διευθετεί κρίσεις.
Θέτει ζητήματα αναθεωρήσεως του μηχανισμού λήψεως αποφάσεως σε ότι αφορά στην αρχή (αναθεώρηση της αρχής της ομοφωνίας) στο χρόνο (επιζητείται συντομότατος τέτοιος) και στην ολική συμμετοχή (λήψη απόφασης ακόμη και αν μία χώρα δεν συμφωνεί με δυνατότητα περαιτέρω επιλογών συμμετοχής από αυτή σε επόμενο χρόνο).
Επιδιώκει να δώσει κάποιες υπερεξουσίες στον Γενικό Γραμματέα και στα επιτελικά όργανα της συμμαχίας, μεταξύ των οποίων τέτοιων προς διαμεσολάβηση για την υπό καλή πρόθεση υποστήριξη συμμάχων μεταξύ των οποίων υφίστανται «διαμάχες (disputes)», επιδίωξη που κατά την αντίληψή μου θα πρέπει να αγνοηθεί.
Ρωσία και Κίνα έρχονται πιό παράλληλα ως προς την αντιμετώπισή τους ως τις κύριες απειλές της συμμαχίας υπό διαφορετική οπτική ως προς την αιτία, αλλά με την ίδια αναφορικά με το αποτέλεσμα που είναι ο διαφαινόμενος γεωπολιτικός ανταγωνισμός.
Η Ρωσία καταδεικνύεται ως τέτοια εξαιτίας της «κλασικής» συμπεριφοράς της σε βάθος χρόνου ενώ η Κίνα εξαιτίας της δυναμικής της τεχνολογικής της ανάπτυξης, των δυνατοτήτων της στον κυβερνοχώρο, στο διάστημα, αλλά και της οικονομικής και εμπορίου που προφανώς επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές κυρίως συμμαχικές χώρες.
Οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να διευρυνθούν και να βαθύνουν. Το σημείο απαιτεί την ημέτερη προσοχή (τόσο σε ΝΑΤΟ όσο και σε ΕΕ), αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας (σε ΕΕ) καθόσον αναμένονται πιέσεις και οι όποιες απαιτήσεις δεν θα είναι προς το ημέτερο (αλλά και το κυπριακό) συμφέρον.
Τέλος χρήζει προσοχής η διατήρηση του θεσμικού ρόλου της Στρατιωτικής Επιτροπής (Military Committee) του ΝΑΤΟ, ώστε αυτή να μην παρακάμπτεται από «έτερα» όργανα που ενδεχομένως δημιουργηθούν για άλλο σκοπό αλλά σε βάθος χρόνου αποτελέσουν κύρια τέτοια εισηγήσεων προς το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο (NAC). Η δυνατότητα προσφοράς από πλευράς της ΣΕ για «αδέσμευτη στρατιωτική συμβουλή (unfettered military advice)» θα πρέπει να διαφυλαχθεί. Στο ίδιο μήκος κύματος θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα η ισορροπία του τριγώνου μεταξύ του NAC-MC και Στρατηγικών Διοικητών (SACEUR και SACT) που και το NAC αλλά και οι ίδιοι επιθυμούν την «διακριτική» παράκαμψη της ΣΕ.

Καταβάστε την έκθεση PDF

*Υποναύαρχος Π.Ν. εα