Αυτή πρέπει να είναι η επιγραφή που θα πρέπει να τοποθετηθεί στην είσοδο του κοινοβουλίου, ώστε να αποτρέπεται η είσοδος σε κάθε πολιτικό πρόσωπο που στερείται βασικών γνώσεων Ιστορίας και Γεωγραφίας! Δυστυχώς φαίνεται πως οι απουσίες (κατά κόσμον «κοπάνες») που έκανε κάποτε στα προαναφερόμενα μαθήματα ο νεαρός Αλέξης Τσίπρας, μεταγενέστερα δεν επέδρασαν μόνο αρνητικά στη δημόσια εικόνα του ως πρωθυπουργού της χώρας, αλλά προκάλεσαν σε επίπεδο γεωστρατηγικής σε διάστημα μόλις μιας εβδομάδας (!) τρία σοβαρότατα σφάλματα:

Εισαγωγικά. Η πρόσφατη εσκεμμένη κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 από τουρκικά μαχητικά F-16 κοντά στα σύνορα Τουρκίας- Συρίας η οποία στοίχισε την ζωή ενός εκ των δύο πιλότων του αεροσκάφους και ενός Ρώσου Πεζοναύτη που επέβαινε στο ελικόπτερο διάσωσης, ανέβασε στο κατακόρυφο την ένταση στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, επανέφερε στο προσκήνιο την μεγάλη γεω-πολιτική και στρατηγική σημασία των Στενών των Δαρδανελίων-Βοσπόρου και άνοιξε το περίπλοκο θέμα της ναυσιπλοΐας μέσω αυτών.

Οι ΗΠΑ, παρά τα διπλά τους ελλείμματα κατάφεραν όχι μόνον να ανταποκριθούν στην τρομοκρατική επίθεση της 11/09/2001 επεμβαίνοντας στρατιωτικά στη Μέση Ανατολή το 2003, αλλά και να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες (ως ποσοστό του ΑΕΠ) εν μέσω της κρίσης του 2007/8, παρά τις περαιτέρω απώλειές τους λόγω της κρίσης, και σε ποσοστό μεγαλύτερο των εταίρων τους
(τουλάχιστον μέχρι το 2009).

Επομένως, πώς οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν τις αυξημένες στρατιωτικές τους δαπάνες και επιχειρήσεις;

Ο βασικός λόγος που εξηγεί την εξεύρεση πρόσθετων πόρων είναι ο ρόλος του δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος που επιτρέπει σε χώρες πλεονασματικές στο Ισοζύγια Τρεχουσών Συναλλαγών τους να συσσωρεύουν (και) ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.

Ορισμένοι ακαδημαϊκοί και άλλοι διαμορφωτές οικονομικής και διεθνούς πολιτικής είδαν στις παγκόσμιες ανισορροπίες μία βασική (ριζική) αιτία της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το βασικό τους επιχείρημα σχετίζεται με τη συσσώρευση συναλλαγματικών αποθεμάτων εκ μέρους της Κίνας και το πλεόνασμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών της, ότι δηλ. τροφοδότησαν τις αγορές των ΗΠΑ με υπερβάλλουσα ρευστότητα.

Το συμπέρασμα του παρόντος κείμενου είναι ότι η συμβολή των παγκόσμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών (ιδιαιτέρα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας) είναι τελικά προς όφελος της «σκληρής ισχύος» των ΗΠΑ.

Η θέση αυτή έρχεται σε αντίθεση με το «προφανές» προγενέστερο λογικό συμπέρασμα, ότι τα ελλείμματα που προκαλούν οι ανισορροπίες θα επηρεάσουν τις αμυντικές δαπάνες, άρα και τις αμυντικές ικανότητες των ΗΠΑ, προς όφελος των νέων ανερχομένων (και πλεονασματικών) δυνάμεων. Υπό αυτό το πρίσμα, θα έπρεπε οι ανερχόμενες αναθεωρητικές δυνάμεις του status quo (πχ Κίνα) να επιδιώκουν την συνέχιση των ανισορροπιών ώστε να επιτύχουν την παγκόσμια ανακατανομή ισχύος σε βάρος των ΗΠΑ. Αντίθετα, στο παρόν κείμενο φαίνεται ότι οι παγκόσμιες ανισορροπίες εξυπηρετούν τελικά τις ΗΠΑ.

Η θέση αυτή δικαιολογείται όταν συνεξετάζεται η παράμετρος της αύξησης της «σκληρής ισχύος» σε περιβάλλον έντονων ελλειμμάτων που πυροδοτούν οι παγκόσμιες μακροοικονομικές ανισορροπίες. Με άλλα λόγια, η διαφορά οφείλεται ότι, πριν η θεώρηση ήταν μόνο οικονομική, ενώ τώρα συνεξετάσθηκε η παράμετρος της ‘σκληρής ισχύος’.

Έτσι, με μία ως επί το πλείστον οικονομική θεώρηση ή έστω γεωοικονομική, η άνοδος της Κίνας φάνηκε να δικαιολογεί ρεαλιστικές ανησυχίες ενός (γενικότερα) επικείμενου ανταγωνισμού ΗΠΑ - Κίνας. Αντίθετα, φωτίζοντας την πηγή των ανεξάντλητων πόρων των αμερικανικών στρατιωτικών δαπανών, οι ανησυχίες ενός σινο-αμερικανικού ευρύτερου ανταγωνισμού μετριάζονται, επειδή οι παγκόσμιες ανισορροπίες δημιουργούν τη βάση πάνω στην οποία θεμελιώνεται η συμπληρωματικότητα των συμφερόντων ΗΠΑ - Κίνας.

Κατεβάστε ΕΔΩ! και διαβάστε την ενδιαφέρουσα μελέτη της Δρ Ισμήνης Πάττα.

ΠΡΟΟΙΜΙΟ.
Ο Λόγος θα αποτελούσε την οργανωτική αρχή της αρμονίας, ήτοι θα καθόριζε, με επιταγές και απαγορεύσεις ποια θέση θα κατείχε το κάθε μέρος μέσα στο όλο. Αρμονία Λόγου και ψυχόρμητου. Αυθυποταγή των ενστικτωδών και αξερίζωτων παρωθήσεων σε ένα έλλογο σκοπό. Παραίτηση από την άμεση ικανοποίηση για χάρη μιας ανώτερης ευτυχίας. Μια ζωή, η οποία να στηρίζεται στο μέτρο και τις αξίες. Αυτά οραματίσθηκε ο άνθρωπος, όταν θέλησε να απαλλαγεί από τα μεταφυσικά ερείσματά του και να αποκτήσει απόλυτη ελευθερία στις αποφάσεις του για ένα προσωπικό τρόπο ζωής.

Η εθνική ασφάλεια παραδοσιακά εθεωρείτο η προστασία της χώρας κατά των στρατιωτικών απειλών. Σήμερα όμως αυτή η αντίληψη είναι περιοριστική για την έννοια της εθνικής ασφάλειας, η οποία πλέον έχει μία ευρύτερη διάσταση και σύνθετη σημασία και δεν διέπεται μόνον από την πρόσκτηση και χρήση στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων. Η αλληλεξάρτηση της εθνικής άμυνας, εξωτερικής πολιτικής, εθνικής οικονομίας, εσωτερικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας αποτελούν το επιστέγασμα της εθνικής ασφάλειας και πρέπει ανάλογα να επιδρούν και στη διαμόρφωση της στρατηγικής της. Αυτός είναι ο γνώμονας που ισχύει τουλάχιστον στις δημοσιοποιημένες συναφείς στρατηγικές (ΗΠΑ, Η.Β., Γαλλία, Αυστραλία κ.ά.). Αξίζει να συγκρατηθεί ότι η δημοσιοποίηση, διαβούλευση, κατά περίπτωση και η συζήτηση στα εθνικά κοινοβούλια, των κυρίων αξόνων, κατέστησε κοινωνούς τους πολίτες για τη στρατηγική κατεύθυνση της χώρας τους και τις επιδιώξεις για την εθνική ασφάλειά της.
Μία πολυδιάστατη Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας θα προσεγγίζει και συγκεφαλαιώνει όλες τις διαστάσεις του πλέγματος οικονομική, αμυντική, εξωτερική πολιτική και πολιτική εσωτερικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, οι οποίες θα αποτελούν πλέον τις βασικές συνιστώσες της. Θα καθορίζει το πλαίσιο και τις αρχές πολιτικής κατεύθυνσης για την επίτευξη των Αντικειμενικών Σκοπών (ΑΝΣΚ), οι οποίοι εκπληρούμενοι υποστηρίζουν, προστατεύουν και προωθούν τα θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα. Κατά κανόνα τα θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα συνιστούν τις αδιαπραγμάτευτες βουλήσεις και ανάγκες μιας χώρας, υπό το πρίσμα της εθνικής επιβίωσης, κυριαρχίας και αξιοπρέπειάς της, καθώς και της ασφάλειας και ευημερίας του λαού της, και αποτελούν την ανεξάντλητη πηγή απ’ όπου εκπηγάζουν οι εθνικοί ΑΝΣΚ.
Η εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται από νέες προκλήσεις, ευκαιρίες και απειλές, με αποτέλεσμα την ταχεία μεταβλητότητα των διακρατικών σχέσεων, της συνεργασίας ή του γεωοικονομικού ανταγωνισμού των κρατών. Οι διαμορφούμενες διεθνείς συγκυρίες επιδρούν στις δυναμικές του περιβάλλοντος ασφαλείας, επηρεάζουν καθοριστικά την αρχιτεκτονική του και διαχρονικά λειτουργούν είτε ωφελιμιστικά είτε επιβαρυντικά στην πορεία ανάδειξης ή επικράτησης των κρατών.
Μέσα σε αυτό το στρατηγικό περιβάλλον τα κράτη επιχειρούν με επιδέξιες πολιτικές, εντός του πλαισίου της Στρατηγικής για την Εθνική τους Ασφάλεια, να μεγιστοποιήσουν το γεωπολιτικό τους κεφάλαιο ή κατ’ ελάχιστον να περιορίσουν ενδεχόμενες απώλειες.
Η βαθιά οικονομική κρίση που βιώνει η Ελλάδα επιδρά αρνητικά σε μεμονωμένους ή αλληλοκαλυπτόμενους τομείς του εθνικού της ενδιαφέροντος. Αυτή η δημιουργούμενη αλληλεπίδραση, η γεωγραφική μας θέση και οι εξελίξεις στην εγγύς και ευρύτερη περιοχή του εθνικού μας ενδιαφέροντος, συνηγορούν υπέρ μιας επαναπροσέγγισης της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας. Η διασύνδεση των βασικών συνιστωσών του όλου πλέγματος άμυνα-ασφάλεια-οικονομία-διπλωματία θα παρέχει τους ΑΝΣΚ στη χάραξη της εξωτερικής, οικονομικής, αμυντικής πολιτικής, καθώς και αυτής για την εσωτερική ασφάλεια και πολιτική προστασία, ώστε η επίτευξή τους να υποστηρίζει, προστατεύει και προωθεί τα εθνικά μας συμφέροντα, μέσω πολιτικών, οικονομικών, διπλωματικών, στρατιωτικών και πληροφοριακών μέσων.
Εξυπακούεται ότι η εφαρμογή της νέας Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας απαιτεί συνοχή δράσεων και σύζευξη προσπάθειας όλων των αρμοδίων υπηρεσιών και φορέων, υπό ενιαίο συντονισμό και έλεγχο, προκειμένου να εκπληρωθούν οι αντικειμενικοί σκοποί κάθε βασικής συνιστώσας της. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των επιμέρους αποτελεσμάτων των υπηρεσιών εάν αυτές δρούσαν μεμονωμένα.
Προς τούτο η σύσταση ένα νέου συλλογικού κυβερνητικού οργάνου, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ)1, θα ενσωματώσει τη σύγχρονη αντίληψη στρατηγικού συντονισμού και ελέγχου και θα εξυπηρετήσει την εφαρμογή της νέας στρατηγικής. Η κεντρική διεύθυνση και ο έλεγχος για τον συντονισμό στην πρόληψη, αντιμετώπιση και διαχείριση ειδικών καταστάσεων και κρίσεων, προαπαιτεί αναθεώρηση του πλαισίου υπαγωγής, αρμοδιοτήτων, οργάνωσης και λειτουργίας υπηρεσιών, συμβουλίων, συντονιστικών επιτροπών, κέντρων επιχειρήσεων κ.λπ. με αλληλοκαλυπτόμενα έργα και αρμοδιότητες.
Η Ελλάδα δύναται να αναδυθεί, να ενεργοποιήσει δυνάμεις ληθαργούσες και να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα στο σύγχρονο «γεωπολιτικό γίγνεσθαι».


1. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30/4/2016 «Σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας» του Π. Χηνοφώτη.